Maqedonia dhe vendet e tjera të Ballkanit Perëndimor do të marrin 6 miliardë euro nga BE-ja për reformimin e ekonomive të tyre në mënyrë që t’i afrohen standardit evropian.
Parashikohen 2 miliardë euro grante dhe dyfishi, pra 4 miliardë euro kredi.
Shtrohet pyetja se deri ku Maqedonia është e gatshme të bëjë reforma.
Sipas profesor Taip Yakupi, nëse paratë realisht përdoren për të përmirësuar konkurrencën e kompanive maqedonase, atëherë mund të pritet sukses dhe shfrytëzimi i këtyre mjeteve. Në të njëjtën kohë, Yakupi thekson se sektori i biznesit aktualisht është duke luftuar me punëtorë, edhe nëse këto mjete përdoren, pa punëtorë, ekonomia maqedonase vështirë se mund të jetë më konkurruese, andaj mendon se duhet të liberalizohet tregu i punës. urgjente. Ai thotë se komuniteti i biznesit ka nevojë për punëtorë, e Maqedonia nuk i ka.
Angel Dimitrov nga Organizata e Punëdhënësve të Maqedonisë thotë:
“Rritja e ndihmës evropiane për afrimin e standardit evropian është hap pozitiv, por pyetja është se si do t’i shfrytëzojmë këto mjete. Përvoja e kaluar ka treguar se financimi i projekteve të ndryshme për reforma në institucione nuk ka dhënë rezultat. Më së miri shihet në fushën e drejtësisë, korrupsionit dhe shtetit të së drejtës. Por nuk janë në gjendje të mirë as arsimi, shëndetësia, tregu i punës etj.
Numri më i madh i këtyre projekteve janë udhëhequr nga organizata të ndryshme joqeveritare, e jo nga vetë institucionet dhe përfituesit e tjerë të projekteve. Nga ana tjetër, pjesa më e madhe e parave shkoi për të paguar ekspertë të ndryshëm të huaj, të cilët organizuan këtu trajnime dhe seminare të ndryshme. Kjo mënyrë e realizimit të projekteve çon në mosinteresimin e përdoruesve për formalitetin e të gjithë procesit. Është shumë më efikase që projektet të drejtohen nga vetë institucionet dhe përdoruesit, të cilët do të jenë më të interesuar për efektet e këtyre projekteve. Në projektet e realizuara nga subjektet tregtare, situata është më e mirë sepse ata vetë janë të interesuar për efektet. Për shkak të këtyre dobësive u krijua përshtypja se këto projekte janë “lavanderi për para”, gjë që shkatërron integritetin e vetë financuesve, d.m.th. ndihmës, thotë Dimitrov.
Nga Bashkimi i Odave Ekonomike, në bisedë me kryetarin Trajan Angeloski, na theksuan se është shumë e rëndësishme se ku dhe si do të përdoren këto para.
Ai ka lokalizuar disa dobësi strategjike që duhen hequr menjëherë dhe nëse kjo bëhet me këto fonde, atëherë ekonomia mund të përshpejtohet.
Ai renditi si prioritete: infrastrukturën e cila është në gjendje shumë të keqe. Prioriteti i dytë i rëndësishëm, sipas tij, është që të theksohet më shumë hapja e zonave industriale, por edhe të zvogëlohen taksat doganore, sepse taksat doganore në Maqedoni janë tre deri në katër herë më të larta se taksat doganore në vendet anëtare të BE-së.
“Ne mirëpresim fort Planin e publikuar për rritjen e Ballkanit Perëndimor, për herë të parë kemi rezervuar para për reformat. Gjashtë miliardë euro për Ballkanin Perëndimor, nga të cilat 1 miliard euro janë në dispozicion për Maqedoninë e Veriut. Plani i rritjes do të forcojë ekonominë tonë dhe atë rajonale dhe kështu dallimet me ekonomitë e vendeve anëtare të Bashkimit Evropian do të reduktohen më shpejt”, tha zëvendëskryeministri për çështje evropiane, Bojan Mariçiq, duke prezantuar planin, i cili sipas tij. është diçka që vendet e Ballkanit Perëndimor dhe e kanë kërkuar nga BE-ja.
Plani i rritjes propozon integrimin e vendeve të Ballkanit Perëndimor në shtatë sektorë të tregut të vetëm të BE-së dhe rritjen e financimit nëpërmjet fondit të reformës dhe rritjes. Sipas njoftimeve të komisionit, shuma prej gjashtë miliardë eurosh në parim do të shpërndahet mes vendeve të rajonit, por do të shpenzohet në mënyrë fleksibël, që do të thotë se vendet që përparojnë më shpejt në reforma do të mund të llogarisin në paratë që vendet “më të ngadalta” nuk përdorin.