Deti në Greqi këtë verë ishte më i ngrohti në 40 vitet e fundit, të shqetësuar shkencëtarët
Detet greke shënuan temperatura të larta rekord gjatë verës së vitit 2024, duke e bërë këtë verë më të ngrohtën në 40 vjet, sipas hulumtimit të shkencëtarëve nga Universiteti Aristotele i Selanikut, Universiteti i Egjeut dhe Universiteti Democritus i Thrakës.
Duke përdorur vëzhgimet satelitore të vitit 1982, studimi gjeti kushte ekstreme termike në detet Egje, Jon dhe Kretan.
Studiuesi Vassilis Koloviannis nga Departamenti i Oqeanografisë dhe Biologjisë Detare në Universitetin e Egjeut theksoi se më të prekurat janë pjesët verilindore dhe juglindore të Egjeut, deti jugor i Kretës dhe pjesë të detit Jon. Ai theksoi se rritja e temperaturës nuk u kufizua vetëm në sipërfaqe, por ndikoi në thellësi të konsiderueshme, duke treguar një efekt ngrohjeje kumulative, shkruan Protothema.
Studimi zbuloi se temperaturat e larta arritën në thellësi deri në 50 metra në disa zona, duke prishur mekanizmat normalë të ftohjes, siç është fluksi i ujit më të freskët nga Deti i Zi dhe rritja e masave më të ftohta bregdetare. Përveç kësaj, valët e zgjatura të të nxehtit të detit vazhduan në Egjeun verior deri në gusht 2024.
Yannis Androlidakis, profesor i asociuar në Universitetin e Egjeut dhe bashkëautor i studimit, vuri në dukje një rritje të vazhdueshme të temperaturave të detit gjatë verës greke, me një rritje prej më shumë se 0,5 °C në dekadë. Në vitin 2024, temperaturat arritën deri në 30°C në disa rajone, veçanërisht në Detin Egje verior dhe Gjirin Termaik.
Androlidakis shpjegoi se valët e zgjatura të të nxehtit të detit ndikojnë negativisht në ekosistemet, duke shkaktuar, për shembull, goditje termike në akuakulturë. Për shembull, fermat e butakëve në Gjirin e Termajt pësuan humbje të konsiderueshme për shkak të nxehtësisë ekstreme, duke rezultuar në dëme ekonomike dhe ulje të kapacitetit prodhues në vitet në vijim.
Koloviannis shtoi se rritja e temperaturave të detit po lehtëson pushtimin e specieve me ujë të ngrohtë, veçanërisht në Egjeun jugor dhe në detin Kretan. Ndryshimet në nivelet e oksigjenit dhe shqetësimet e tjera biologjike janë gjithashtu pasojë e kësaj tendence të ngrohjes.
Studiuesit kanë lidhur detet e ngrohta me ngjarje më intensive të motit, siç janë uraganet mesdhetare.
Androlidakis shpjegoi, “Këto sisteme marrin energji nga ujërat e ngrohta dhe ndërsa oqeanet ngrohen, dukuri të tilla bëhen më intensive dhe më të shpeshta.”
Androlidakis theksoi nevojën urgjente për monitorim gjithëpërfshirës, pasi infrastruktura ekzistuese nuk është e mjaftueshme.
“Aktualisht ka vetëm një stacion operacional në veri të Kretës, në Detin Kretan. Një rrjet i fortë stacionesh vëzhgimi mund të përmirësojë ndjeshëm të kuptuarit tonë për tendencat e temperaturës së detit dhe ndikimet e tyre, “tha ai.
