Pse kaq shumë të rinj preken nga kanceri?

Kjo rritje, së bashku me rritjen e popullsisë globale, bën që numri i vdekjeve nga kanceret e hershme të rritet me pothuajse 28% midis 1990 dhe 2019. Modelet parashikojnë se do të vazhdojë të rritet. Shkalla e një duzinë llojesh gaforresh po rritet në një popullatë më të re.

Në Shtetet e Bashkuara, kanceri kolorektal – i cili zakonisht prek meshkujt në mesin e të 60-ave ose më të vjetër – është bërë kanceri më vdekjeprurës për meshkujt nën 50 vjeç. Ndër gratë e reja, ajo është bërë shkaku i dytë kryesor i vdekjes nga kanceri.

Studiuesit po kërkojnë përgjigje për këtë në gjenomin e zorrëve, në gjenomin e tumorit, në mënyrën dhe rrethanat në të cilat fëmijët janë rritur 50 vjet më parë, por duket se nuk është një, por një kombinim faktorësh.

Kanceri kolorektal, pankreatik dhe stomaku kanë rritjen më të madhe në kanceret e hershme, por kanceri i gjirit dhe i prostatës janë gjithashtu në rritje. Mesatarisht, kanceri i mitrës në SHBA u rrit me 2% çdo vit nga mesi i viteve 1990 deri më sot, dhe kanceri i hershëm i gjirit me një normë vjetore prej 3.8% midis 2016 dhe 2019.

Të rinjtë janë më të prekur se të rejat, hispanikët më shumë se të tjerët.

Përveç të dhënave, në ndërgjegjësimin e problemit kontribuojnë edhe vdekjet e njerëzve të famshëm. Aktori Chadwick Boseman ka vdekur nga “kanceri antik i zorrës së trashë” në moshën 43-vjeçare.

Për një shpjegim, arsyet standarde shpesh i drejtohen: obezitetit, ushqimit të përpunuar, alkoolit, por përvojat nga klinikat thonë se shpesh bëhet fjalë për pacientë të shëndetshëm dhe në formë, pa asnjë faktor kontribues. Për shembull, një vrapues nga Anglia, 32 vjeç – kanceri i mëlçisë.

Disa dallime të tjera janë gjithashtu të çuditshme: Japonia dhe Koreja e Jugut janë afër njëra-tjetrës, kanë ekonomi të ngjashme dhe akses në ushqim, megjithatë kanceri i hershëm kolorektal rritet shumë më shpejt në Korenë e Jugut sesa në Japoni.

Është gjithashtu një problem që në disa vende të dhënat për këtë mezi mblidhen: në Afrikën e Jugut, për shembull, ata kanë të dhëna për kancerin për vetëm 16% të popullsisë që ka sigurime shëndetësore. Ekziston ende një keqkuptim i përhapur se kanceri është një sëmundje e të bardhëve dhe se zezakët nuk preken nga kanceri.

Shkencëtarët që janë në kërkim të përgjigjeve dhe aktualisht nuk i kanë, thonë se është e kuptueshme që janë në një pozitë të keqe me të dhënat për krustacet e hershëm sot, sepse askush nuk e priste që kjo të ndodhte. Por nëse edhe pas 20 vitesh nuk ka të dhëna që do të hedhin dritë mbi problemin, tashmë është një dështim dhe neglizhencë .